มีคำกล่าวว่า “เห็ดดาวดิน” เห็ดที่หายาก 1 ใน 10 ของโลก แท้จริงแล้วอาจจะดูเกินความจริงไป เพราะในเมืองไทยสามารถพบเห็นเห็ดชนิดได้ทั่วทุกภาค และมีด้วยกันหลายชนิด วันนี้เราได้นำข้อมูลเกี่ยวกับเห็ดดาวดินมาฝาก เอาแบบชัดเจน และถูกต้อง
ทำความรู้จักเห็ดดาวดิน
เห็ดดาวดิน (Earthstars) เป็นชื่อเรียกของเห็ดกลุ่มหนึ่งที่ เมื่อเป็นดอกอ่อนมีลักษณะกลมถึงเกือบกลมอาจจะมีก้านขนาดเล็กหรือไม่มีก็ได้ แต่เมื่อแก่เต็มที่แล้วเปลือกหรือผนังด้านนอกจะฉีกขาดออกเป็นแฉกคล้ายกับดอกไม้หรือดาว อันเป็นที่มาของชื่อกลุ่มเห็ดดาวดินนั่นเอง และภายในบริเวณกึ่งกลางรอยแฉกมีก้อนกลม ๆ อยู่ตรงกลางภายในเต็มไปด้วยหน่วยสืบพันธุ์ หรือที่เรียกว่า สปอร์ (spores) บรรจุอยู่เป็นจำนวนมาก
เห็ดดาวดินในประเทศไทย
เห็ดดาวดินในประเทศไทยพบอยู่ด้วยกัน 2 สกุลใหญ่ ๆ คือ
1.สกุลเห็ดดาวดิน (Geastrum) เห็ดสกุลนี้ดำรงชีวิตเป็นเห็ดผู้ย่อยสลาย (saprophytic mushrooms) มักพบกระจายอยู่ตามพื้นที่ที่มีความชื้นสูงและมีเศษซากอินทรีย์วัตถุที่กำลังย่อยสลาย ทับถมกันอย่างหนาแน่น ในประเทศไทยซึ่งมีรายงานอย่างน้อย 12 ชนิด ได้แก่
- เห็ดดาวดิน Geastrum drummondii Berk.
- เห็ดดาวดิน G. fimbriatum Fr.
- เห็ดดาวดิน G. lageniforme Vitt.
- เห็ดดาวดิน G. minus (Pers.) G. Cunn. (ชื่อปัจจุบัน G. quadrifidum DC. ex Pers.)
- เห็ดดาวดินจิ๋ว หรือ เห็ดดาวดินขอนไม้ (G. mirabile Mont.) พบได้ทั่วประเทศไทย
- เห็ดดาวดิน G. nanum Pers. (ชื่อปัจจุบัน G. schmidelii Vittad.)
- เห็ดดาวดิน G. pectinatum Pers.
- เห็ดดาวดินชมพูหม่น (G. rufescens Pers.)
- เห็ดดาวดินกลม (G. saccatum Fr.) พบได้ทั่วประเทศ
- เห็ดดาวหาง (G. stipitatum Solms) (ชื่อปัจจุบัน G. schweinitzii (Berk. & M.A. Curtis) Zeller)
- เห็ดดาวดินปลอกคอ (G. triplex Jung)
- เห็ดดาวดินใหญ่ (G. velutinum Morgan)ฟ
2.สกุลเห็ดเผาะ (Astraeus) เห็ดสกุลนี้ดำรงชีวิตแบบพึ่งพาอาศัยกับรากของพืชในรูปแบบเอคโตไมคอร์ไรซา (ectomycorrhizal mushrooms) กับพืชบางวงศ์ยางนา วงศ์ก่อ วงศ์สนเขา เป็นต้น พบกระจายอยู่ทั่วไปตามป่าเต็งรัง ป่าดิบแล้ง สำหรับเห็ดเผาะหนังและเห็ดเผาะฝ้ายยังถูกจัดว่าเป็นเห็ดเศรษฐกิจระดับชุมชนกลุ่มหนึ่งของประเทศไทย ในประเทศไทยมีรายงานอย่างน้อย 3 ชนิด
- เห็ดเผาะฝ้าย (Astraeus asiaticus C. Phosri et al.)
- เห็ดเผาะหนัง (A. odoratus C. Phosir et al.)
- เห็ดเผาะสิรินธร (A. sirindhorniae Watling et al.)
จากข้อมูลดังกล่าว เห็ดดาวดินในประเทศไทยสามารถพบได้ง่ายตามพื้นที่อุทยานและป่าอนุรักษ์ หากได้เดินป่าลองสังเกตตามพื้นดิน ขอนไม้จะพบเห็ดดาวดินเป็นจำนวนมาก และที่สำคัญไม่ควรนำเห็ดที่ไม่คุ้นเคยมารับประทานเป็นอันขาด
